Tüketicinin açtığı menfi tespit davası, borçlu olduğu iddia edilen bir kişinin, ilgili borcun varlığını reddettiği ve borcun olmadığının mahkeme tarafından tespit edilmesini talep ettiği bir dava türüdür. Bu dava, özellikle borçlu olduğunu düşünen ancak aslında borcu bulunmayan tüketicilerin, üzerindeki haksız borç yükünü ortadan kaldırmak amacıyla başvurabileceği bir hukuki yoldur.
Menfi tespit davası, borcun varlığına itiraz eden kişilerin, borçlu oldukları iddiasının geçersiz olduğunun mahkeme tarafından belirlenmesini talep ettikleri bir davadır. Bu davada, borcun varlığına ilişkin bir iddiada bulunan alacaklı tarafından borcun doğruluğu kanıtlanmazsa, tüketici lehine karar verilerek borcun iptal edilmesi sağlanabilir. Bu dava, özellikle banka kredileri, kredi kartı borçları veya çeşitli tüketici sözleşmelerine dayalı borçlar gibi durumlarda sıkça açılmaktadır.
Tüketicinin Açtığı Menfi Tespit Davası Şartları
Tüketicinin açtığı menfi tespit davası açabilmesi için bazı koşulların sağlanması gerekir. Bu dava, borçlu olduğu iddia edilen kişi tarafından, borcun bulunmadığını ve hukuki olarak geçerli bir borç ilişkisinin olmadığını mahkemeye kanıtlamayı hedefleyen bir davadır. İşte menfi tespit davasının açılabilmesi için gereken şartlar:
1. Borçlu Olmadığının İspatlanması
Tüketicinin açtığı menfi tespit davasını açabilmek için borçlu olmadığına dair mahkemeye somut deliller sunmalıdır. Bu, söz konusu borcun var olmadığının ispatlanması anlamına gelir. Örneğin, tüketici kredi kartı borcu için menfi tespit davası açıyorsa, bu borcun ilgili kredi kartı sözleşmesinden kaynaklanmadığına dair belge ve deliller sunması gerekir.
2. Borçlunun İtiraz Ettiği Bir Durum Olmalı
Menfi tespit davası, borçlu olduğuna dair bir iddianın ve buna karşı yapılan bir itirazın bulunduğu durumlarda açılabilir. Yani, alacaklı tarafın, borcun varlığına dair bir talepte bulunması ya da tüketicinin borçlu olduğuna dair bir yazılı bildirimde bulunması gerekir. Bu itiraz durumunun varlığı, davanın açılabilmesinin ilk şartıdır.
3. Dava Süresi
Menfi tespit davasının belirli bir zaman dilimi içinde açılması gerekmektedir. Tüketicinin, borçlu olduğuna dair bir iddia karşısında harekete geçmesi için yasal bir süre bulunur. Genellikle bu süre, alacaklının talebinin yapıldığı tarihten itibaren başlar ve borçlu kişi, bu süre zarfında dava açmalıdır. Aksi takdirde, dava zamanaşımına uğrayabilir.
4. Tarafların Hukuki Durumu
Tüketicinin açtığı menfi tespit davası için, borcun gerçekten ona ait olmadığını kanıtlaması gerekir. Eğer borçlu kişi, borçlu olduğuna dair bir ödeme yapmış veya başka bir şekilde borcu kabul etmişse, tüketicinin açtığı menfi tespit davası açmak mümkün olmayabilir. Bu nedenle, davada tarafların hukuki durumunun dikkatlice incelenmesi gerekir.
Menfi Tespit Davası Türleri
Menfi tespit davaları, başvurulan duruma ve ilgili borcun niteliğine göre farklı türlerde olabilir. Menfi tespit davaları, genellikle iki ana gruba ayrılır:
1. Tüketici Kredisi ile İlgili Menfi Tespit Davası
Tüketiciler, bankalar veya finans kuruluşları ile kredi sözleşmesi imzaladıklarında, bu sözleşmelere bağlı olarak borçlar doğar. Ancak, zaman zaman tüketiciler, çeşitli sebeplerle, banka ya da finans kuruluşlarından gelen borç taleplerine itiraz edebilirler. Menfi tespit davası, işte bu gibi durumlarda açılmaktadır. Tüketiciler, ödeme yapmak zorunda olduklarını düşündükleri ancak aslında borçlu olmadıkları durumlarda menfi tespit davasına başvurabilirler.
2. Kredi Kartı Borçları İçin Menfi Tespit Davası
Kredi kartı borçları, tüketicilerin karşı karşıya kalabileceği bir diğer borç türüdür. Özellikle, bankalar veya finans kuruluşları kredi kartı borçlarını talep ettiklerinde, tüketici, borcunun miktarına veya mevcut olduğuna itiraz edebilir. Menfi tespit davası bu gibi durumlar için de kullanılabilir. Kredi kartı borcu bulunduğu iddia edilen ancak aslında ödenmesi gereken borcun bulunmadığını savunan tüketici, menfi tespit davası açarak borcunun varlığını reddedebilir.
3. İcra Takibine Karşı Menfi Tespit Davası
Tüketiciler, icra takibiyle karşı karşıya kaldıklarında, bu takiplerin haksız olduğunu savunarak menfi tespit davası açabilirler. İcra takibi, borçlu kişinin borçlu olduğuna dair bir icra işlemi başlatıldığında, tüketici bu işlemin geçersiz olduğunu ve kendisinin borçlu olmadığını kanıtlamak amacıyla menfi tespit davası açabilir. İcra takibiyle ilgili menfi tespit davası, borcun var olmadığı ispatlandığı takdirde, icra işlemi durdurulabilir.
Tüketicinin Açtığı Menfi Tespit Davası Nerede Açılır?
Tüketicinin açtığı menfi tespit davası, HMK‘ye göre genel olarak tüketicinin yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmaktadır. Ancak, bazı özel durumlar ve dava türlerine göre, davanın açılacağı mahkeme değişebilir.
1. Yerleşim Yeri Mahkemesi
Tüketici, menfi tespit davasını, genellikle yerleşim yeri mahkemesinde açar. Tüketicinin bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi, menfi tespit davası için yetkilidir. Bu mahkeme, davanın tüm süreçlerini yönetir ve karar verir.
2. Alacaklının İkametgahı Mahkemesi
Bazı özel durumlarda, alacaklının ikametgahı mahkemesinde de menfi tespit davası açılabilir. Ancak bu, nadiren karşılaşılan bir durumdur ve genel olarak tüketicinin ikametgahındaki mahkeme yetkilidir.
3. İcra Mahkemeleri
Menfi tespit davaları, bazı durumlarda icra mahkemelerine de taşınabilir. Özellikle, bir icra takibi söz konusu ise ve bu takibin geçersiz olduğu iddia ediliyorsa, menfi tespit davası icra mahkemesinde de açılabilir.
Bursa Menfi Tespit Avukatı Ücreti
Bursa’da menfi tespit davası açmak isteyen bir tüketicinin, avukat ücreti konusunda da bilgi sahibi olması önemlidir. Avukat ücreti, davanın niteliğine, avukatın deneyimine ve davanın karmaşıklığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak, avukat ücretleri, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirlenen asgari ücret tarifesine bağlı olarak belirlenir. Bu ücretler, davanın ilerlemesine göre farklılık gösterebilir.
Bursa’da bir menfi tespit davası için avukat ücreti, genellikle dosyanın açılmasından önce belirli bir peşin ödeme yapılmasını gerektirir. Ayrıca, bazı Bursa menfi tespit avukatı, dava sonucunda başarıya ulaşan tüketicilerden ek bir ücret talep edebilir. Bu nedenle, menfi tespit davası açmadan önce, avukatla detaylı bir görüşme yaparak ücretlendirme hakkında bilgi almak önemlidir.
Avukatlar, davanın takibini yaparken, gerekli belgelerin hazırlanması, mahkemeye başvuruların yapılması ve davanın başarılı bir şekilde sonuçlanması için gereken tüm hukuki süreçleri yönetirler. Bu süreçte, avukatların desteği, tüketicinin lehine olabilecek en iyi sonucu elde etmesine yardımcı olabilir.
Tüketicinin açtığı menfi tespit davası, borçlu olmadığını kanıtlamak isteyen tüketicilerin başvurabileceği etkili bir hukuki yoldur. Menfi tespit davası, borçlu olmadığının mahkeme tarafından tespit edilmesini isteyen bir dava türüdür ve belirli şartlar altında açılabilir.