Terk nedeniyle boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen boşanma sebeplerinden birini oluşturan “terk” durumuna dayalı bir boşanma davadır. Terk, eşlerden birinin diğerini, evlilik birliği içinde yaşanması gereken yükümlülükleri yerine getirmeksizin ve hukuki bir mazeret olmaksızın, aniden terk etmesidir. Bu terk, eşlerin birlikte yaşaması gereken yerden, yani aile konutundan ayrılma anlamına gelir.
Terk, genellikle, eşlerden birinin diğerini duygusal veya fiziksel olarak terk etmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Ancak, terk eden eşin böyle bir davranışı hukuka uygun olmadığında ve terk edilen eş, evlilik birliğini sürdürmek için gerekli koşulların bulunmadığını düşünüyorsa, boşanma davası açma hakkına sahiptir. Terk nedeniyle boşanma, gerek duygusal açıdan gerekse de maddi yükümlülükler açısından büyük bir adaletsizlik doğurabilir. Bu durumda, terk edilen kişi, boşanma davası açarak, hem maddi haklarını talep edebilir hem de eşinden boşanma kararı alabilir.
Terk Nedeniyle Boşanma Davası Şartları
Terk nedeniyle boşanma davası açabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu şartlar, hem Türk Medeni Kanunu’nda hem de Yargıtay kararlarında detaylı şekilde açıklanmıştır. Terk nedeniyle boşanma davası açmak isteyen kişinin, aşağıdaki şartları sağlıyor olması gerekir:
- Evin Terk Edilmesi: Terk nedeniyle boşanma davası açabilmek için, eşlerden birinin, evlilik birliğini devam ettirmek adına gereken yükümlülükleri yerine getirmeden ve hukuki bir sebep olmaksızın evi terk etmesi gerekmektedir. Bu terk, duygusal veya maddi gerekçelerle yapılmış olsa bile, hukuki bir temele dayanmıyorsa boşanma sebebi olabilir.
- Terk Eden Eşin Dönmemesi: Terk edilen eş, terk edilen konutta tek başına yaşamaya başlamış ve terk eden eşin geri dönmeye niyeti bulunmamışsa, terk nedeniyle boşanma davası açılabilir. Eğer terk eden eş, terk ettiği yeri tekrar dönme niyetini belirtir ve eşine dönmeye karar verirse, terk nedeniyle boşanma davası geçersiz hale gelir.
- En Az 4 Ay Süreyle Ayrı Yaşama: Terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için, terk eden eşin en az 4 ay boyunca ayrı bir yaşam sürmesi gerekmektedir. Bu 4 aylık süre, terk edilen eşin, boşanma kararı almak için yeterli zamanı sağlamasına olanak tanır. Bu süre zarfında, terk eden eşin geri dönmemesi ve ayrılık devam ediyorsa, boşanma davası açılabilir.
- Terk Edilen Eşin Dava Açmaya İstekli Olması: Terk edilen eş, duygusal olarak ayrılığı kabul ettiyse ve evlilik birliğinin sürdürülemeyeceğini düşünüyorsa, boşanma davası açabilir. Bu, terk edilen kişinin, boşanmanın hukuki olarak gerçekleşmesini istemesi durumudur.
- Terk Durumunun Sürekli Olması: Terk durumu sadece geçici bir ayrılık değil, sürekli bir terk olmalıdır. Yani terk eden eş, en az 4 ay süreyle eve dönmeyecek şekilde evi terk etmiş olmalıdır.
Terk Nedeniyle Boşanma Davası Hangi Mahkemede Görülür?
Terk nedeniyle boşanma davası, diğer boşanma davaları gibi Aile Mahkemesi’nde görülür. Türkiye’de aile hukukuyla ilgili davalar, Aile Mahkemeleri tarafından yürütülür. Ancak, Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde, Asliye Hukuk Mahkemesi de boşanma davalarına bakabilir. Aile Mahkemesi, boşanma davalarının yanı sıra, nafaka, mal paylaşımı, velayet gibi diğer aile içi meselelerle de ilgilenir.
Terk nedeniyle boşanma davası açarken, davanın yapılacağı mahkeme, davacının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesi olur. Yani terk edilen eş, yaşadığı il veya ilçedeki Aile Mahkemesi’ne başvuracaktır.
Boşanma davasının görülmesi sırasında, mahkeme taraflardan duruşmalara katılmalarını isteyebilir. Mahkeme, her iki tarafın da ifadelerini dinledikten sonra, tarafların taleplerini değerlendirir ve nihai bir karar verir.
Evi Terk Eden Boşanma Davası Açabilir Mi?
Terk eden eşin, boşanma davası açması hukuken mümkündür. Ancak, burada önemli olan husus, terk eden eşin boşanma davasını ne sebeple açtığıdır. Eğer terk eden eş, kendisine boşanma davası açılmasını istiyorsa, bu durumda terk eden eşin veya bursa boşanma avukatı vasıtası ile boşanma davası açabileceği anlamına gelir.
Terk eden eşin açacağı boşanma davasının dayanağı, evliliğin artık sürdürülemez hale gelmesi olabilir. Örneğin, eşi tarafından sürekli şiddete maruz kalan, sadakatsizlik veya benzeri sebeplerle evlilik birliğini sürdüremeyen eş, terk edebilir ve boşanma davası açma hakkına sahip olur.
Ancak, sadece terk etmiş olmak, terk eden eşin boşanma davası açmasını zorunlu kılmaz. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma davaları, evliliğin temelinden sarsılması nedeniyle açılır ve her iki taraf da bu davayı açma hakkına sahiptir.
Terkin Şartları Nelerdir?
Terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için terk olayının bazı hukuki şartları yerine getirmesi gerekir. Bu şartlar, hem Türk Medeni Kanunu hem de Yargıtay içtihatlarıyla şekillenen kurallara dayanmaktadır. Terkin şartları şunlardır:
- Eşin Hukuka Aykırı Terk Etmesi: Terk eden eşin, evlilik birliği içerisinde yasal bir mazereti olmadan ve hukuka aykırı bir şekilde eşini terk etmesi gerekir. Burada önemli olan, terk etme eyleminin keyfi, haklı bir gerekçeye dayanmayan ve evlilik birliğini sarsan bir eylem olmasıdır.
- En Az 4 Ay Süreyle Ayrılık: Terk eden eşin en az 4 ay süreyle evden ayrılması gerekmektedir. Bu süre boyunca terk edilen eş, tek başına evlilik birliğini sürdürmeye çalışır. Ancak bu süreçte eşinin geri dönmemesi durumunda, terk nedeniyle boşanma davası açma hakkı doğar.
- Terk Eden Eşin Geri Dönmeyi Reddetmesi: Terk edilen eşin, terk eden eşin geri dönmeyeceğini ve ilişkiye son vermek gerektiğini kabul etmesi durumunda terk nedeniyle boşanma davası açılabilir. Eşlerden biri, ayrılığı geçici görüp, eşinin geri dönmesini beklerse, bu durumda boşanma davası açma hakkı yoktur.
Kaç Ay Ayrı Kalınca Boşanma Davası Açılabilir?
Terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için en az 4 ay süresince eşlerin ayrı yaşamaları gerekir. Bu 4 aylık süre, terk eden eşin, evlilik birliğini sürdürmek istemediğini ve artık evlilik birliğini devam ettirmeye karar verdiğini gösterir. Eğer bu süre zarfında terk eden eş geri dönmemişse, terk edilen eş boşanma davası açma hakkına sahip olur.
Sonuç olarak, terk nedeniyle boşanma davası açabilmek için en az 4 ay boyunca ayrı yaşamak ve terk edilen eşin, evlilik birliğini sürdürebilmek için yeterli koşulları sağlamadığına kanaat getirmesi gerekir.